Oud Nico (De Ruyterkade), Amsterdam

Restauratie en uitbreiding van voormalige, monumentale eind 19e-eeuwse brandweerkazerne tot atelier-, kantoor- en woonruimten.

Historie

Na de oprichting van een professionele brandweer in 1874 werden in korte tijd verdeeld over Amsterdam een aantal brandweerkazernes gebouwd. De ontwerpen waren van de hand van de stadsarchitecten B. de Greef en W. Springer. Door de uitbreiding van het havengebied ontstond de behoefte aan een kazerne in de nabijheid van het IJ.

De in 1890 gebouwde kazerne Oud Nico is uitgevoerd in meerkleurige baksteen en vormgegeven in eclectische stijl met aan de renaissance en middeleeuwen ontleende motieven. De robuuste stijl lijkt gekozen om vertrouwen te wekken in de nieuwe professionele organisatie. De bewerkte sluitstenen boven de grote rondboogopeningen op de begane grond zijn voorzien van de attributen van de brandweerman en een salamander, als symbool van het vuur.

Op de begane grond bevonden zich rechts de werkruimten: de remise met paardenstal en de seinkamer. Boven de remise lagen de slaapzalen voor 44 brandweerlieden. Aan de achterzijde is de slangen- en klimtoren duidelijk herkenbaar. De wachtkamer en de kantine in het linker gedeelte vormden het dagverblijf van de manschappen. De kantinehouder woonde naast de keuken. De sectiebrandmeester en de brandmeester hadden op de 1e en 2e verdieping hun kantoor en woning. In 1905 werd de kazerne uitgebreid met een vrijstaande smederij, in 1908 met extra slaapvertrekken aan de achterzijde en in 1911 met een materialenbergplaats.

Programma

Na het vertrek van de brandweer in 1973 naar een nieuwe locatie werd de kazerne gebruikt als werk-, woon- en atelierruimte. Uitgangspunt van de restauratie was dat de woningen en ateliers op de verdiepingen gehandhaafd zouden blijven voor de zittende gebruikers. De begane grond en de smederij dienden getransformeerd te worden tot kantoor– en werkruimte voor bedrijven in de creatieve sector. Voor een sluitende exploitatie was realisatie van extra vloeroppervlak op de begane grond noodzakelijk.

Ontwerp

Bij het ontwerp diende het karakter van een vrijstaande burcht te worden behouden. Na variantenonderzoek is de noodzakelijke uitbreiding aan de achterzijde tussen het hoofdtrappenhuis en de zijrisalieten geplaatst. Hiermee wordt voortgeborduurd op de diverse uitbreidingen van vlak na de bouw. Ter wille van de architectonische duidelijkheid is ervoor gekozen om deze bescheiden uitbreidingen vorm te geven als abstracte volumes. De volumes zijn evenals de entresolvloeren los gehouden van de bestaande monumentale metselwerkgevels. Geperforeerde aluminium gevelbekleding levert aan de buitenzijde het gewenste anonieme karakter op en vormt tevens de vaste zonwering van de op het zuiden georiënteerde gevels. De oorspronkelijke indeling is leidraad geweest bij de restauratie en transformatie. De begane grond kan in maximaal 8 afzonderlijke bedrijfsunits gesplitst worden.

Meer informatie

• Projectbeschrijving op de website van Casa Architecten. Hier is ook pdf met uitgebreide documentatie over het project te downloaden.
• Contactpersoon: Willem van Gils (020-6257411)