Station Klarendal, Arnhem

Voor het oude postdistributiekantoor in Arnhem (1887) was geen plaats in het nieuwe Stationsgebied. Een kansrijke herbestemming bleek de verplaatsing naar de wijk Klarendal te Arnhem. De monumentale gevels van het postdistributiekantoor in Arnhem vormen nu op een nieuwe plek de gevels van horeca met woningen en atelierruimtes erboven.

Opgave

Voor het oude postdistributiekantoor bij het station in Arnhem (1887) was geen plaats in de plannen voor het nieuwe Stationsgebied, 'Arnhem Centraal'. De sloophamer dreigde omdat het monumentale postkantoor moest wijken voor de uitbreiding van het spoor. Particulieren startten een actie tot behoud met als gevolg dat de Stichting Volkshuisvesting ruim 2,5 miljoen euro uittrok en het pand in de zomer van 2005 in stukken werd gezaagd en werd opgeslagen in afwachting van een nieuwe bestemming. Omdat het oude interieur niets oorspronkelijks meer had en de zolderkap in slechte staat verkeerde, zijn uiteindelijk alleen de geveldelen opgeslagen.

Woningcorporatie Volkshuisvesting, bezitter van de meeste woningen in de wijk Klarendal, zocht naar een impuls om het imago van de wijk te verbeteren.

Aanpak

Een kansrijke herbestemming bleek de verplaatsing naar de wijk Klarendal te Arnhem. In omvang, stijl en allure bleek het pand zich uitstekend te lenen als trekpleister op de kop van de belangrijkste straat in het nieuwe modekwartier Klarendal. Het interieur van het postdistributiekantoor had niets oorspronkelijks meer nadat het pand in 1961 in gebruik was genomen door de NS als ruimte voor het Arnhemse spoorwegpersoneel. Daarnaast verkeerde de zolderkap in slechte staat. Het idee ontstond om de monumentale gevels van het postdistributiekantoor op de entreelocatie van de nieuwe wijk in te passen. De 125 geveldelen zijn op de bouwplaats samengevoegd. Door alle panelen te verstevigen met stalen balken kon voorkomen worden dat ze uit elkaar zouden vallen. De gevels van het voormalige postdistributiekantoor vormen nu, op een nieuwe plek, de jas van horeca met woningen en atelierruimtes erboven.

Ontwerp

Om het oorspronkelijke postkantoor (circa 21 x 12 m) op de nieuwe driehoekige locatie in te passen, zijn enkele oude geveldelen van de begane grond naar de straatzijde uitgeklapt. Deels zijn ook nieuwe gevels toegevoegd, om beter aan te sluiten bij de nieuwe functie. Op de verdieping zijn alle oude gevels hergebruikt.

Programma

Station Klarendal heeft drie verdiepingen, die perrons worden genoemd. Op het eerste perron, de begane grond, is een restaurant te vinden, restaurant 'Goed'. Op het tweede perron op de eerste verdieping wordt mode vertegenwoordigd. Arnhem Fashion Factory, oftewel AFF Monsteratelier, is daar gevestigd. Op het derde perron zijn twee bedrijven in het specialisme reclame, marketing en communicatie ondergebracht: Martin Creatieve Communicatie en dunjacommunicatie. Daarnaast vestigt zich op het derde perron het centrum voor productontwikkeling en conceptbewaking van restaurant 'Goed'.

Constructie

De geveldelen zijn op een draagconstructie van gekoppelde profielbalken geplaatst waarbij de delen gefixeerd zijn met houten baddingen. Het nieuwe deel van het gebouw bestaat uit een eenvoudig staalskelet met breedplaatvloeren.

Succesfactoren

De herbestemming van het postdistributiekantoor dient als sleutelproject van de transformatie van de Arnhemse achterstandswijk Klarendal naar het modekwartier 100% Mode. De gebiedstransformatie heeft in 2011 de Gulden Feniks gewonnen in deze categorie.

In tegenstelling tot ‘gewone’ bouwprojecten, voerden de bedrijfsleider, uitvoerder en werkvoorbereider van KuiperBouw wekelijks overleg om het speciale project, de herbouw van het postkantoor, goed te laten verlopen.

Valkuil

Door grote tijdsdruk, het gebouw moest vóór de zomervakantie van 2005 plaatsmaken voor het tijdelijke station, wisten de mannen van KuiperBouw toen de zaag erin ging nog niet hoe het postkantoor herbouwd moest worden. Het pand is niet 1-op-1 herbouwd, het moest worden aangepast aan de panden eromheen. Hadden zij dit geweten dan was het gebouw anders gedemonteerd.

Meer informatie

• Projectinformatie op de website van K3 Architectuur.
• De website van Station Klarendal.
• Inzending voor de Gulden Feniks: Gebiedstransformatie – Modekwartier Klarendal
• Artikel ‘Stationspostkantoor’ op de website van Historisch Klarendal