Topsporthal Landstede Arena, Zwolle

De voormalige opslaghal van het RIB (NIC) is het nieuwe sporthart van Landstede geworden. De enorme hal met afmetingen van 48x112 m2 en 7 meter hoog is herbestemd tot een topsportarena met 1200 tribunezitplaatsen, een 'normale' sporthal en turnhal. Daarnaast is een uitbreiding gerealiseerd met kantoren en een opleidingsrestaurant.

Historie

Het Rijksinkoopbureau (RIB) werd opgericht op 1 augustus 1921 met als taak kantoorbehoeften, schoonmaakmiddelen en huishoudelijke artikelen centraal in te kopen. Met de oprichting van het Rijksinkoopbureau werd ook een college ingesteld die de belangen behartigde voor zowel afnemers als leveranciers. Dit was de Commissie van Toezicht op het Rijksinkoopbureau. De taak was toezicht houden op het gebied van de aanschaffingen van roerende goederen, afwisselend bekleed met adviserende en bestuurlijke bevoegdheden.

Aanvankelijk hadden deze bevoegdheden een adviserend karakter. Maar met het KB van 28 maart 1949, nr. 2 kwam er een wijziging in deze situatie. De toenmalige Commissie van Toezicht kreeg de zelfstandige bevoegdheid om te bepalen welke goederen door tussenkomst van het Rijksinkoopbureau dienden te worden aangekocht. Hiermee was de commissie van alleen adviserend tot een medebesturend orgaan geworden. In de 'regeling werking RIB 1967' werd de Commissie omgezet in de Raad van Toezicht op het Rijksinkoopbureau. De wijzigingen waren vooral bestuurlijk van aard en gaven het college weer een adviserende rol.

Met de 'regeling Werking RIB 1980' ten slotte werd de Raad van Toezicht omgezet naar de Raad van Advies. Hierin vindt een nauwkeurigere afbakening van het werkterrein van het RIB plaats en werd de nieuwe locatie Zwolle genoemd. De opkomende tendens van overheveling van staatstaken naar de marktsector in de tachtiger jaren liet ook het RIB niet onberoerd. In het definitieve Regeerakkoord 1986 is de beslissing tot privatisering vastgelegd. De belangrijkste overwegingen tot privatisering waren hoofdzakelijk van algemene aard, zoals versterking van de markt, afslanking van het overheidsapparaat, budgettaire besparingen en deregulering van de interne bedrijfsvoering. In 1990 is de naamloze vennootschap N.V. Nederlands Inkoopbureau (NIC) opgericht als rechtsopvolger van het sinds 1921 opererende Rijksinkoopbureau (RIB).

Het heeft er steeds om gespannen wat er met het 70 jaar oude RIB zou gaan gebeuren. Tijdens de kabinetsformatie van 1986 zag het er aanvankelijk naar uit dat het bureau zou worden opgeheven om te bezuinigen op de rijksuitgaven. Uiteindelijk werd in het regeerakkoord opgenomen dat het RIB zou worden verzelfstandigd. Het bureau zou moeten veranderen van een dienstverlenende instelling voor de collectieve sector tot een bedrijf dat op de vrije markt opereert. De verplichting van overheidsdiensten tot inkoop via het RIB kwam te vervallen en het bureau moest voortaan zijn diensten in rekening gaan brengen.

Terwijl het RIB zich onder andere door automatiseringsprojecten en reorganisatie voorbereidde op de nieuwe positie was het onduidelijk wanneer het bureau zelfstandig zou worden. Voor het personeel was dit een bijzonder moeilijke tijd, te meer omdat de arbeidsvoorwaarden nog niet waren geregeld. Op 28 april 1990 kon na langdurige onderhandelingen een tweejarige cao worden afgesloten.

Hoewel het inkoopbureau los is gekomen van het Rijk (ministerie van financiën), behield de overheid als 100procent aandeelhouder de eerste jaren nog een belangrijke band met de nieuwe NV. Staatssecretraris Van Amelsvoort (Financiën) was 9 mei 1990 naar Zwolle gekomen voor de officiële oprichting van het NIC.

Opgave

In 2004 verwierf Landstede het voormalig kantoorgebouw met opslaghal van het Nederlands Inkoopcentrum (NIC). Landstede biedt diensten aan op het gebied van beroepsopleidingen voor volwassenen en ook op het gebied van welzijn, kinderopvang en kringloop. Landstede heeft 56 verschillende locaties met een totaaloppervlakte aan gebouwen van 125.000 m2.

Als sportieve organisatie sponsort Landstede sportclubs. Deels voor de exposure en natuurlijk ook de combinatie met sportopleidingen binnen Landstede. Het eerste levert contacten op die leiden tot nieuwe initiatieven bij Landstede. Landstede wilde de NIC-gebouwen herbestemmen tot sportlocatie en onderwijsfaciliteit.

Aanpak

Het kantoorgedeelte werd ingericht en aangepast onder leiding van een interieurarchitect, zodanig dat er goede les- en kantoorruimten zijn ontstaan voor de school. De bestaande grootkeuken is uitgebreid met een leskeuken en een extra restaurantruimte waar leerlingen hun kookkunsten aan docenten en genodigden kunnen voorzetten.

De voormalige opslaghal is het nieuwe sporthart van Landstede geworden. De hal, die de afmetingen heeft van drie forse sporthallen, is geschikt gemaakt voor topvolleybal en basketbal. In de hal zijn een 'normale' sporthal, turnhal en sportarena gebouwd. Door het verdiept aanbrengen van de sportvloer door middel van het verlagen van de bestaande begane grondvloer met 2 meter beneden het vloerpeil van de hal ontstaat een sportarena met aan drie zijden een ruime tribunestrook. Op de verdieping is een extra ring met tribuneruimte gemaakt. De opbouw van de diverse ruimten is transparant met veel glas, hardglazen schuifwanden etc. Door de transparantie en openheid in de plattegrond ontstaat er tussen de sportopleidingen en verenigingen die gebruik maken van de hal en de topsporters een vanzelfsprekende interactie en onderling enthousiasme.

Financiën

De transformatie en nieuwbouw zijn in twee fasen geschied: de verbouw en herbestemming van de oplagruimten als fase één en de uitbreiding met een lesrestaurant als fase twee. Het bestaande totale complex heeft een grootte van circa 2.000 m2 BVO voor de sport en horeca en 18.700 m2 BVO voor de school.

De bouwsom voor de sport was circa € 6.000.000 en de horeca circa € 1.200.000 (bedragen excl. BTW).

De start van de bouw was met de sloopwerkzaamheden in februari 2009, de oplevering van beide fasen eind juli 2010 en de opening 25 september 2010.

Leerpunten

Het project is uitgewerkt in bouwteamverband. Alle betrokken partijen zijn in het begin geselecteerd en hebben meegedacht in de planopzet, uitwerking en bouw, onder aansturing van WAA. Dit is meestal bij een herbestemming een voordeel ten opzichte van een traditionele planuitwerking met separaat planonwerp, aanbesteding en uitvoering. Immers, de onbekenden kunnen in het voortraject beter onderzocht worden en in prijs gezet en er kan beter worden afgewogen of een programmawens wel echt noodzakelijk is bij hoge kosten of achterwege kan worden gelaten of, nog beter, anders kan worden ingevuld. Juist ook bij een herbestemming dient een programma van eisen flexibel te zijn om voor alle partijen elkaars kunde en kennis optimaal te kunnen gebruiken.

Meer informatie

• Projectbeschrijving op de website van WAA.

Contact

• Architect Pieter Schievink, tel. O512 - 571 475, e-mail p.schievink@waa.nu, www.waa.nu
• Opdrachtgever R. van Kessel, Rechterland Service, Rechterland 1, 8024 AH Zwolle, tel. 0800 - 0245 666, e-mail info@landstede.nl, www.landstede.nl