Zorgboerderij De Vier Heeren, Rotterdam

De transformatie van een historische boerderij, die al langere tijd leeg stond en in vervallen staat verkeerde, tot een woonzorgboerderij voor twee woongroepen.

Opgave

De historische boerderij stond al langere tijd leeg en heeft een nieuwe bestemming als zorgboerderij gekregen, waarin jonge volwassenen met autisme of een verstandelijke beperking de kans krijgen begeleid te wonen.

De opgave hier was het zorgprogramma in de historische boerderij in te passen en de gebruikers een riante woonruimte te bieden, zonder de klassieke zorginstellingsarchitectuur uit te stralen.

Boerderijdieren in de buitenruimte refereren aan de voormalige boerderijfunctie. Naast woonbegeleiding wordt ook dagbesteding aangeboden. Vormen van dagbesteding zijn bijvoorbeeld het verzorgen van de dieren en het onderhouden van het terrein.

Ontwerp

In de herontwikkeling verwordt het historische niet tot een museumstuk, maar fungeert als functionele huls voor de nieuwe functie. De gevel is voorzien van nieuw voegwerk, hanekammen en geprononceerde muurijzers. Het dak is vervangen en bestaat nu uit een rieten dak met dakkapellen.
Alle ruimten in de zorgboerderij zijn voorzien van een hoogwaardig moderne afwerking, maar de eeuwenoude binten en korbelen zijn in het zicht gelaten. De moderne inrichting combineert donkere vloeren met lichte wanden en vormt een contrast met de ruwe, onafgewerkte historische elementen.
Alle woonunits zijn voorzien van onder meer ruim sanitair, in vergelijking met andere voorbeelden in deze sector is dit veel ruimer.
In de boerderij zijn twee woongroepen voor jong volwassenen met autisme of een verstandelijke beperking ondergebracht.

Voormalig woonhuis

In het voormalige woonhuis is op de begane grond een woonunit en een woonkamer met open keuken gesitueerd. Op de eerste verdieping heeft men twee woonunits en een was-/droogruimte kunnen realiseren.

De deel

Een brede rolstoeltoegankelijke ingang geeft toegang tot het gebouw. De toegang bevindt zich in de voormalige achtergevel van de monumentale boerderij. De begane grond wordt geordend door een brede verbindingsgang, die net als in de vroegere deel de hartlijn van het gebouw volgt en de weg baant naar de ruimte voor dagbesteding, zes woonunits en een huiskamer. In het schuurdeel zijn zes woonunits gerealiseerd op de eerste etage. In de nok van de deel, op de tweede verdieping, bevinden zich drie woonunits met elk een eigen trapopgang vanaf de eerste verdieping.

Energielabel

Het verbeteren van de isolatie heeft samen met een nieuw ventilatiesysteem geleid tot een goed energielabel. De historische gevels zijn daarbij niet ingrijpend aangetast. Het ventilatiesysteem bestaat uit mechanische afzuiging en een verborgen natuurlijke toevoer. De verborgen toevoer bevindt zich in de kozijnen.

Financiering

Er is door aparte aanbestedingen zorg geweest voor een optimale kosten/kwaliteit- verhouding.

Succesfactoren

• Het geven van een nieuwe functie aan de vervallen boerderij zorgt voor een positieve impuls met meer levendigheid in het gebied.
• Een uitgekiend ontwerp heeft geleid tot een groter aantal verhuurbare woonunits dan voorzien.
• De verbetering van isolatie en ventilatie, met als gevolg een hogere energielabeling, betaalt zichzelf terug.

Meer informatie

• De transformatie van de monumentale boerderij is genomineerd voor de Gulden Feniks in 2011. 
• Zorginstelling Levenswerk, de gebruiker van de monumentale boerderij, presenteert op de website levenswerk.net informatie over onder andere de zorginstelling, de boerderij en foto’s van de transformatie en het gebruik.

De informatie en het beeldmateriaal van deze projectbeschrijving zijn ontleend aan de inzending voor de Gulden Feniks.